Alan Arkin

Alan Wolf Arkin (ur. 26 marca 1934 w Nowym Jorku) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, laureat Oscara 2006 za rolę drugoplanową w filmie Mała Miss.

Urodził się w Brooklynie w Nowym Jorku jako syn Beatrice (z domu Wortis), nauczycielki, i Davida I. Arkina, malarza i pisarza. Wychowywał się w rodzinie żydowskiej z „brakiem nacisku na religię”. Jego dziadkami byli żydowscy imigranci z Ukrainy, Rosji i Niemiec. Kiedy Alan miał 11 lat, jego rodzice przenieśli się do Los Angeles, gdzie podczas 8-miesięcznego hollywoodzkiego strajku jego ojciec pracował jako scenograf. W latach pięćdziesiątych w czasie działań makkartyzmu jego rodziców oskarżono o bycie komunistami, a jego ojca zwolniono, gdy odmówił odpowiedzi na pytania dotyczące jego ideologii politycznej.

W wieku 10 lat wiedział, że pewnego dnia chce zostać profesjonalnym aktorem. Był stypendystą różnych akademii teatralnych, w tym prowadzonej przez studenta Stanisławskiego, Benjamina Zemacha, który nauczył Arkina psychologicznego podejścia do aktorstwa. Jako nastolatek przeprowadził się z rodziną do Los Angeles, gdzie zaczął odkrywać muzykę, ucząc się grać na gitarze.

Po ukończeniu szkoły średniej, w latach 1951-1953 studiował dramat w Los Angeles City College, po czym powrócił na wschód do Bennington w Vermont, gdzie uczęszczał do Bennington College.

14 grudnia 1955 ożenił się z Jeremy Yaffe, z którą miał dwóch synów: aktora i reżysera Adama (ur. 19 sierpnia 1956) i Matthew (ur. 21 marca 1960). W 1961 doszło do rozwodu.

Wkrótce opuścił szkołę i stworzył z dwójką przyjaciół folkową grupę The Tarriers, która w 1956 zdobyła 4 miejsce w rankingu „The Banana Boat Song”. Debiutował na ekranie jako lider zespołu The Tarriers w dramacie muzycznym Calypso Heat Wave (1957) z Mayą Angelou i Joelem Greyem. W 1958 Arkin opuścił The Tarriers, aby dołączyć do dziecięcego zespołu Baby Sitters. Jednak, gdy tylko trafił na scenę i znalazł swoje oparcie, skupił się na aktorstwie.

W 1963 otrzymał Tony Award za rolę Davida Kolowitza w broadwayowskim spektaklu Enter Laughing w reżyserii Gene’a Saksa. 16 czerwca 1964 poślubił Barbarę Danę, z którą miał syna Anthony’ego (ur. 1967). Był jednym z sześciu aktorów, którzy zostali nominowani do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za swoją pierwszą rolę filmową jako pułkownik Jurij Rozanow (Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu) w komedii Normana Jewisona Rosjanie nadchodzą (1966). Po występie w dreszczowcu Terence’a Younga Doczekać zmroku (1967) z Audrey Hepburn, ponownie był nominowany do Oscara za kreację głuchoniemego Johna Singera w ekranizacji powieści Carson McCullers Serce to samotny myśliwy (1968).

W 1968 przyjął tytułową rolę Jacquesa Clouseau, po tym jak tę propozycję odrzucił Peter Sellers, w komedii Buda Yorkina Inspektor Clouseau, ale film nie został dobrze przyjęty przez fanów. Arkin i jego druga żona Barbara Dana pojawili się razem w programie edukacyjnym dla dzieci Ulica Sezamkowa (1970-1971) jako Larry i Phyllis, komiczna para, która rozwiązuje swoje konflikty, gdy pamięta, jak wymówić słowo „współpracować”. Arkin i Dana wystąpili potem w sitcomie ABC Harry (1987), który po czterech odcinkach został zdjęty z anteny z powodu niskiej oglądalności.

W 1969 debiutem reżyserskim Arkina był 12-minutowy film dla dzieci zatytułowany People Soup, oparty na historii o tym samym tytule nazwie opublikowanej w „Galaxy Science Fiction” (1958), o dwóch chłopcach (w tej roli jego synowie Adam i Matthew Arkin), którzy eksperymentują z różnymi składnikami kuchni.

Po rozwodzie z Barbarą Daną, 2 listopada 1999, ożenił się z psychoterapeutką Suzanne Newlander.

W komediowym serialu internetowym Chucka Lorre na platformie Netflix The Kominsky Method (2018) wcielił się w postać Normana Newlandera, wieloletniego agenta i przyjaciela aktora Sandy’ego Kominsky’ego (Michael Douglas).