Wiedźmin

[ Treść artykułu jest chroniona dzięki Plagiashield ]

Jak oglądać {netflix3wiki} na Netflix

Image by/from Sergey Galyonkin

Wiedźmin – cykl książek polskiego pisarza fantasy Andrzeja Sapkowskiego i oparta na nim franczyza medialna oraz rodzaj najemnego łowcy potworów, który dał im nazwę.

Tytułowi wiedźmini zajmują się odpłatnym zabijaniem potworów zagrażających bezpieczeństwu ludzi żyjących w świecie wiedźmina. Głównym bohaterem cyklu jest wiedźmin Geralt z Rivii.

Na podstawie książek powstały m.in. film Wiedźmin z 2001 roku, serial Netfliksa Wiedźmin (2019), komiksy oraz gry komputerowe – Wiedźmin, Wiedźmin 2: Zabójcy królów i Wiedźmin 3: Dziki Gon. Książki były również adaptowane w postaci słuchowisk.

Cykl wiedźmiński (jeszcze wówczas nie planowany przez autora) zaczął się jako seria opowiadań, pierwotnie publikowanych na łamach miesięcznika „Fantastyka”. Były głównie nowymi wersjami znanych legend i baśni (nazywanymi wersjami postmodernistycznymi; sam autor w wywiadach twierdzi, że pisząc opowiadania jako metodę twórczą wybrał euhemeryzację baśni).

Pierwszym z nich było opowiadanie Wiedźmin z grudnia 1986 roku, napisane na konkurs „Fantastyki”, w którym zajęło III miejsce (I miejsce zajęło opowiadanie Wrócieeś Sneogg, wiedziaam… Marka S. Huberatha).

Kolejne opowiadanie Droga, z której się nie wraca (niezwiązane bezpośrednio z postacią Geralta z Rivii) ukazało się w sierpniowym numerze pisma w 1988 roku. Początkowo autor nie chciał nawiązywać w nim do cyklu ze świata wiedźmina, jednak kiedy cykl ten zaczął powstawać, pojawiły się w nim nawiązania do fabuły tego opowiadania. Jak wspomina pisarz, kiedy Droga, z której się nie wraca po raz pierwszy ukazała się na łamach „Fantastyki”, dokonano poprawek redaktorskich bez zgody samego Sapkowskiego (pierwotna wersja opowiadania została później opublikowana w zbiorze Coś się kończy, coś się zaczyna).

Pierwsze cztery opowiadania o Geralcie oraz Droga, z której się nie wraca, ukazały się w zbiorze opowiadań Wiedźmin, który został opublikowany nakładem wydawnictwa Reporter. Później trzynaście opowiadań wiedźmińskich ukazało się w dwóch zbiorach wydawnictwa SuperNowa – Ostatnie życzenie oraz Miecz przeznaczenia. Dwa opowiadania pośrednio związane z cyklem – Droga, z której się nie wraca oraz Coś się kończy, coś się zaczyna (opowiadanie-żart, opublikowane w 1994 w fanzinie „Czerwony Karzeł”, mylnie odczytywane przez niektórych jako alternatywne zakończenie sagi o wiedźminie) znaleźć można w przywołanym wcześniej zbiorze Coś się kończy, coś się zaczyna.

W 2002 roku, nakładem wydawnictwa Libros, zostały wydane dwa tomy antologii Opowieści o wiedźminie zawierające 15 opowiadań jako zestawienie dziejów Geralta.

„Saga o wiedźminie” to pięć powieści o wiedźminie Geralcie (Krew elfów, Czas pogardy, Chrzest ognia, Wieża Jaskółki, Pani Jeziora), w których Sapkowski łączy wiele wątków rozpoczętych w opowiadaniach oraz dodaje nowe. Oprócz samego wiedźmina, główną bohaterką jest również Ciri – dziecko-niespodzianka znane już z opowiadań. Nazwa „Saga o wiedźminie” została nadana przez wydawcę – Sapkowski zamierzał nazwać sagę „Krew elfów”, zaś pierwszy tom miał być pierwotnie zatytułowany Lwiątko.

W wywiadzie dla Radia Gdańsk (20 stycznia 2012), Sapkowski zapowiedział kontynuację wiedźmińskich przygód. Jako orientacyjną datę publikacji podał co najmniej rok lub dwa oczekiwania. Sezon burz został opublikowany 6 listopada 2013.

Świat przedstawiony utworów o wiedźminie obejmuje bezimienną planetę na którą ludzie przybyli z innego świata, a także inne światy równoległe, m.in. świat elfów Aen Elle, do których przenosi się Ciri, dzięki jej zdolnościom.

Znany jest tylko niewielki fragment świata wiedźmina, obejmujący liczne królestwa na północy i cesarstwo Nilfgaardu na południu.

Wiedźminami zostają przede wszystkim dzieci, które zostały przyznane wiedźminom przez tzw. Prawo Niespodzianki – zawsze chłopcy, wyjątkiem była księżniczka Ciri, uczona przez wiedźminów, jednak nie poddana Próbie Traw. Młodzi wiedźmini trenowani są od najmłodszych lat w sztuce walki, a ich organizmy są poddawane daleko idącym przemianom genetycznym dzięki magicznym eliksirom (tzw. Próba Traw), w celu przygotowania ich do walki z potworami, zyskują przy tym wyostrzone zmysły, oczy przypominające kocie, zwiększony refleks i wytrzymałość. Większość kandydatów umiera w czasie zabiegów.

Skutkiem ubocznym zmian jest bezpłodność, często oszpecenie twarzy i czasami utrata pigmentu, przez co wiedźmin staje się albinosem, jak Biały Wilk – Geralt z Rivii. Skutki uboczne mogą być różnorodne. Wiedźmini są w stanie korzystać ze szczątkowej magii za pomocą specjalnych znaków magicznych, które są uaktywnianie nie przez słowa lecz przez odpowiednie złożenie palców i wyjątkowo silną koncentrację.

Wiedźmiński trening uczy tłumienia emocji (również dzięki eliksirom), co sprawia, że wielu ludzi postrzega wiedźminów jako pozbawionych uczuć. Uczy również szybszego (oraz cichszego) od innych stworzeń poruszania się, co jest podstawowym atutem każdego wiedźmina. W czasie szkolenia wiedźmini uczą się również wszystkiego o potworach, z którymi może im przyjść walczyć, prostej magii (znaki wiedźmińskie) oraz wytwarzania eliksirów, które krótkotrwale podnoszą ich sprawność w walce (jakkolwiek źródła nie wspominają czy wiedźmini rzeczone eliksiry wykonują własnoręcznie). Jedyna wzmianka o produkcji eliksirów występuje w czasie leczenia wiedźmina w świątyni Melitele w Ellander u Nenneke, podczas którego to właśnie Nenneke uzupełniła Geraltowi eliksiry. Każdy wiedźmin posiada magiczny amulet, który ostrzega przed obcą magią i niebezpieczeństwami, stanowi znak rozpoznawczy oraz cechowy.

W powieściach i opowiadaniach autorstwa A. Sapkowskiego wspomniana i opisana jest tylko jedna Próba, której może zostać poddany kandydat na wiedźmina:

Pozostałe dwie Próby są wspomniane w serialu Wiedźmin w reż. Marka Brodzkiego:

Znaki wiedźmińskie – proste zaklęcia używane przez wiedźminów. Nazywane są znakami ze względu na fakt, że wymagają jedynie gestu. Każdy, kto ma choćby minimum zdolności, może ich używać.

Nazwa znaku wywodzi się ze Starszej Mowy, od zniekształconego słowa „ard” oznaczającego „górny”, „najwyższy”. To jeden z prostszych czarów psychokinetycznych, który polega na pchnięciu energii w wybranym kierunku. Jego siła zależy od woli i koncentracji rzucającego czar.

Pochodząca z łaciny nazwa oznacza „ogień” i bardzo trafnie definiuje działanie tego Znaku. Wytworzony płomień może mieć różną siłę i wielkość. Znaku można użyć do rozpalenia ognisk, przepalenia więzów, oraz np. lutowania garnków.

Znak tworzący wokół rzucającego magiczną barierę ochronną mogącą odbijać zarówno mniejsze pociski (np. kamienie, strzały itd.), jak i fale dźwiękowe. Jej działanie jest jednak ograniczone i obiekty lecące z większą prędkością (np. bełty) mogą ją pokonać wytracając jednak część impetu.

Znak pozwalający łagodnie wpłynąć na działanie umysłu swojego lub obcego. Wiedźmini używali go np. do uspokojenia konia, lub nałożenia na siebie by uspokoić się i skupić na celu.

Geralt nakreślił ten znak na pokrywie sarkofagu, aby uniemożliwić strzydze dostanie się do środka. Znak ten przypuszczalnie wywołuje strach magicznej natury u niektórych stworzeń, zabezpiecza przed otwarciem drzwi, rygle czy wieka, lub, jak podaje Wiedźmin: Gra wyobraźni, uniemożliwia jakimkolwiek istotom zbliżenie się do chronionego obszaru. W grach komputerowych jest używany w charakterze pułapki.

Znak obronny, rzucony w odpowiednim momencie łagodzi impet uderzeń o twardą powierzchnię, jak również absorbuje energię wycelowanych w wiedźmina zaklęć czy nawet szarży średniej wielkości drapieżnika. Podczas składania Znaku należy skrzyżować przeguby rąk.

Znak wywołujący senność, pierwszy raz pojawia się w powieści Sezon burz. Długość uśpienia przeciwnika zależna jest od ilości mocy w niego włożonej. Rzuca się go poprzez dotknięcie przeciwnika palcami złożonymi w zaklęcie.

Ciri została przeszkolona w wiedźmińskim stylu walki i była nazywana wiedźminką, ale nie została poddana Próbie Traw.

Eskel był wiedźminem, przyjacielem Geralta z lat dziecięcych, podobnym mu wiekiem i wyglądem (z wyjątkiem koloru włosów). Miał nieprzyjemną, metaliczną barwę głosu, a jego twarz szpeciła długa półokrągła blizna. Pierwszy raz jest o nim mowa w pierwszym tomie sagi (Krew elfów). Następnie pojawia się w wizji Ciri na pustyni Korath, prowadzony na szafot.

Poza cyklem wiedźmińskim, Eskel przybywa z Vesemirem na ślub Geralta i Yennefer w opowiadaniu Coś się kończy, coś się zaczyna.

W grze komputerowej Wiedźmin głos pod Eskela podkłada Piotr Warszawski.

Eskel pojawia się również w grze komputerowej Wiedźmin 3: Dziki Gon.

Vesemir był najstarszym (w sadze określonym jako: „kto wie, czy nie starszy niż Kaer Morhen”) wiedźminem z Kaer Morhen. Mistrz miecza, nauczyciel szermierki, przekazywał Ciri swoją wiedzę o potworach. Nosił siwą brodę. Spięty i zakłopotany w obecności Triss Merigold. Geralt w rozmowie z Iolą mówi, że Vesemir był jego (przybranym) ojcem. Pojawia się w wizji Ciri na pustyni Korath, prowadzony na szafot.

Poza cyklem wiedźmińskim, Vesemir przybywa z Eskelem na ślub Geralta i Yennefer w opowiadaniu Coś się kończy, coś się zaczyna.

W serialu i filmie Wiedźmin Vesemir, grany przez Jerzego Nowaka, jest kapłanem.

W grze komputerowej „Wiedźmin” jest jedną z pierwszych postaci pojawiających się w grze. Przyprowadza nieprzytomnego po spotkaniu z Dzikim Gonem Geralta, a następnie uczestniczy w obronie Kaer Morhen przeciwko bandytom Salamandry pod wodzą Azara Javeda. Występuje również w przygodzie „Cena neutralności” dodanej w Edycji Rozszerzonej do gry. Głosu w obu przypadkach użyczył mu Miłogost Reczek.

Lambert był najmłodszym z wiedźminów przebywających w Kaer Morhen. Chłodny, opryskliwy, szczególnie wobec Triss Merigold. Prowadził fizyczne szkolenia Ciri. Pojawia się w jej wizji na pustyni Korath, prowadzony na szafot.

Lambert pojawia się w serii gier Wiedźmin.

Coën był wiedźminem nieco starszym od Lamberta. Pochodził z Poviss. Nosił krótką, czarną brodę, na jego twarzy widniały blizny po przebytej ospie. Miał bardzo jasne, żółtozielone tęczówki i pocięte czerwonymi niteczkami soczewki (skutek uboczny Próby Traw). Kiedy Geralt przybywa do Kaer Morhen z Ciri, Coën zimuje w warowni po raz pierwszy. Prowadził szkolenia Ciri, odnosił się do niej przyjaźnie, czasem się z nią bawił. Pojawia się w jej wizji na pustyni Korath, prowadzony na szafot. Coën zginął w bitwie pod Brenną (Starymi Pupami).

W latach 1993-1995 na podstawie opowiadań Sapkowskiego powstało sześć komiksów autorstwa Bogusława Polcha (grafika) i Macieja Parowskiego oraz samego Sapkowskiego (scenariusz). Ich tytuły to:

Zapowiedziana została także nowa adaptacja autorstwa Przemysława Truścińskiego.

W 2011 roku w dwóch kolejnych numerach magazynu Komiksowe hity ukazał się komiks Racja Stanu, autorstwa Michała Gałeka (scenariusz) oraz Arkadiusza Klimka i Łukasza Pollera (grafika).

Od 2014 roku publikowane są nakładem wydawnictwa Dark Horse komiksy ze scenariuszem Paula Tobina:

W 1988 roku prawa do ekranizacji opowiadania Wiedźmin zakupił Zespół Filmowy Oko. W grudniu 1989 roku powstał krótki szkic scenariusza autorstwa Dariusza Romanowskiego, jednak do realizacji filmu nie doszło.

Wiedźmin doczekał się ekranizacji w 2001 roku. Reżyserem filmu był Marek Brodzki. Scenariusz napisał Michał Szczerbic, który pod koniec wycofał się z produkcji. Rolę tytułową powierzono Michałowi Żebrowskiemu. Muzykę skomponował Grzegorz Ciechowski. Film został stworzony jako dodatkowy efekt prac nad serialem telewizyjnym, którego premiera miała miejsce jesienią 2002 roku.

Film nie spodobał się publiczności, wskutek czego zwrócił jedynie połowę kosztów produkcji[potrzebny przypis]. Mimo złych ocen film chwalono za muzykę Grzegorza Ciechowskiego oraz rolę Michała Żebrowskiego który wcielił się w postać Geralta.

17 maja 2017 roku Netflix ogłosił, że wyprodukuje serial będący ekranizacją utworów Andrzeja Sapkowskiego. Pisarz został konsultantem kreatywnym, a jednym z producentów oprócz Lauren Schmidt Hissrich został Tomasz Bagiński. Premiera odbyła się 20 grudnia 2019.

Po opóźnieniu wywołanym pandemią koronawirusa drugą serię zaczęto realizować w Wielkiej Brytanii latem 2020. Premiera będzie miała miejsce prawdopodobnie w 2021.

Oprócz serialu Wiedźmin platforma zamówiła dwa nowe seriale osadzone w uniwersum Wiedźmina. Pierwszy, to animowany The Witcher: Nightmare of the Wolf, zaś drugi, fabularny The Witcher: Blood Origin, to sześcioodcinkowy prequel Wiedźmina. Akcja serialu ma się rozgrywać 1200 lat przed wydarzeniami z sagi o Geralcie, a głównym bohaterem będzie pierwszy wiedźmin.

W roku 2001 nakładem wydawnictwa Mag ukazała się gra fabularna Wiedźmin: Gra wyobraźni na podstawie książek Sapkowskiego. Gra ta, mimo wielu zarzutów ze strony fanów tego typu zabawy, zdobyła sobie niemałą popularność w Polsce. Postanowiono jednak poprawić błędy pierwotnej wersji systemu rozgrywki, w związku z czym przygotowano drugą wersję gry.

Na podstawie literatury Andrzeja Sapkowskiego stworzono trzy komputerowe gry fabularne: Wiedźmin, Wiedźmin 2: Zabójcy królów oraz Wiedźmin 3: Dziki Gon. Twórcą trylogii jest studio CD Projekt RED.

Głównym bohaterem jest Geralt z Rivii. Akcja została umiejscowiona po wydarzeniach znanych z książki. Zarys fabularny, w początkowym etapie prac, zaakceptował Andrzej Sapkowski, ale nie brał on udziału w pracach nad grą. Na potrzeby reklamy gry, zespół Vader stworzył utwór pod tytułem „Sword of the Witcher”, w którego teledysku wykorzystywane są fragmenty gry. Wiedźmin miał trafić również na konsolę Xbox 360 oraz PlayStation 3 pod zmienioną nazwą – Wiedźmin: Powrót Białego Wilka. Projekt został jednak zawieszony z powodu kryzysu finansowego.

Kontynuacja gry Wiedźmin. Miała ona swoją premierę 17 maja 2011 roku. Tak jak poprzednia część opowiada historię Geralta.

Oficjalna zapowiedź ukazała się 5 lutego 2013 roku. Informacje dotyczące gry opublikowała amerykańska strona miesięcznika „Game Informer” w którym „Wiedźmin 3” znalazł się na okładce numeru z marca 2013 roku. Gra miała swoją premierę 19 maja 2015 roku.

W styczniu 2007 Wydawnictwo Kuźnia Gier zostało wybrane przez CD Projekt Red Studio, do stworzenia dwóch kompletnych gier karcianych towarzyszących produkcji gry komputerowej Wiedźmin. Wiedźmin – gra promocyjna dołączana była do edycji kolekcjonerskiej gry komputerowej, zaś Wiedźmin: Przygodowa Gra Karciana ukazała się w październiku 2007 i jest niezależną grą dla 2 do 4 osób (trafiła do normalnej sprzedaży 8 października 2007). Za przygotowanie obu gier odpowiadało krakowskie wydawnictwo Kuźnia Gier, a ich autorami byli: Magdalena Madej-Reputakowska, Maciej ‘repek’ Reputakowski, Michał ‘Puszon’ Stachyra, Maciej ‘Sqva’ Zasowski.

W 2014 wydana została gra planszowa Wiedźmin: Gra Przygodowa zaprojektowana przez Ignacego Trzewiczka. Później wydana została też wersja elektroniczna tej gry.

Świat Wiedźmina jest jedną z dwóch domen (światów) Arkadii – największego polskiego MUD-a (tekstowej gry MMORPG). Jest również jedyną domeną MUD-a Vatt’ghern.

9 lipca 2008 roku pojawiła się ostateczna wersja gry internetowej The Witcher: Versus produkcji CD Projekt Red oraz One2tribe. Można się w niej wcielić w wiedźmina, czarodziejkę lub przerazę. Zdobywając kolejne poziomy dostajemy punkty talentu, które przeznaczamy na nowe umiejętności, odblokowujemy możliwość kupna nowych przedmiotów. 31 maja 2012 roku wskutek zakończenia współpracy między CD Projekt Red a one2tribe gra została oficjalnie zamknięta.

W 2007 roku studio Breakpoint wydało grę napisaną w języku Java przeznaczoną na telefony komórkowe: Wiedźmin: Krwawy szlak (wydana także w wersji anglojęzycznej jako The Witcher: Crimson Trail). Jest to gra akcji, w której gracz wciela się w wiedźmina Geralta. Używając kombinacji ciosów i wiedźmińskich znaków przedziera się przez kolejne poziomy, zabijając potwory. Gra nie jest bezpośrednio powiązana fabularnie z cyklem wiedźmińskim. Wiadomo tylko tyle, że fabuła w niej przedstawiona osadzona jest zaraz po zakończeniu treningu młodego wiedźmina Geralta.

Irlandzki piosenkarz Gavin Dunne, autor projektu Miracle of Sound, wydał następujące piosenki związane z uniwersum wiedźmina:

Polski zespół Vader wydał utwór zatytułowany Sword of the Witcher.

Do motywu wiedźmina nawiązywali m.in.

Daj nam znać

Wiedźmin

[ Treść artykułu jest chroniona dzięki Plagiashield ]